SKF kompanija (šved. Svenska Kullagerfabriken, „Švedska fabrika kugličnih ležajeva“) je švedska kompanija za proizvodnju ležajeva i zaptivki osnovana u Geteborgu, Švedska, 1907. godine. Kompanija proizvodi i isporučuje ležajeve, zaptivke, sisteme za podmazivanje i podmazivanje, proizvode za održavanje, mehatronske proizvode. proizvodi, proizvodi za prenos energije, sistemi za praćenje stanja i srodne usluge na globalnom nivou.
SKF ležajevi – širok asortiman SKF ležajeva odmah dostupnih na stanju. Kontakt telefon: 066 8 777 000.
SKF je najveći svetski proizvođač ležajeva i zapošljava 44.000 ljudi u 108 proizvodnih jedinica. Ima najveću industrijsku distributersku mrežu u industriji, sa 17.000 distributerskih lokacija u 130 zemalja.
SKF je jedna od najvećih kompanija u Švedskoj i među najvećim javnim preduzećima u svetu.
Istorija kompanije
Razvoj SKF-a je značajan deo razvoja švedske i globalne mašinske industrije. AB SKF je osnovana u Geteborgu 1907. godine sa početnim kapitalom i početnim projektom za proizvodnju kugličnih ležajeva kompanije Gamlestadens Fabriker AB, pod vođstvom suvlasnika i članova odbora Akel Carlander i Knut Johansson Mark, nakon pronalaska sferne lopte. Bio je operativni inženjer u Gamlestadens Fabriker AB, a zatim je imenovan za generalnog direktora i tehničkog menadžera u SKF-u. Industrijalac Aksel Karlander bio je prvi predsednik odbora SKF-a od 1907. do 1937. godine, tokom kojeg je sprovodio uspešne industrijske i korporativne menadžerske strategije za pokretanje i rast SKF-a i osnivanje njegovih fabrika van Švedske.
Istorijski gledano, razvoj mašinske industrije i industrijska proizvodnja inovativnih tehničkih modela zavise od inženjerskih i industrijskih lidera, na osnovu njihovog obrazovnog, istraživačkog i profesionalnog iskustva. U tom kontekstu, pokretanje i rast SKF-a su postali mogući zahvaljujući inženjerskom iskustvu i izumima Svena Vingkvista i industrijskom menadžerskom iskustvu i strategijama Aksela Karlandera.
Sven Vingkvist je 1906. godine patentirao samopodešavajući kuglični ležaj, a 1907. godine – višeredni samoregulišući radijalni kuglični ležaj (sferni kuglični ležaj). Završio je osnovnu tehničku školu Orebro 1894. godine, nakon čega je počeo da radi kao inženjer u švedskim tekstilnim fabrikama, odnosno Jonsereds Fabriker od 1896. do 1899. i Gamlestadens Fabriker AD od 1899. nadalje. Kao operativni inženjer odgovoran za popravke i održavanje u Gamlestadens Fabriker AD, on je tražio mogućnosti da poboljša efikasnost i izdržljivost kugličnih ležajeva korišćenih u to vreme. Zbog toga se zainteresovao za uporednu studiju iz 1902. godine o kugličnim i kliznim ležajevima profesora Ričarda Stribeka sa Tehnološkog instituta u Drezdenu, Nemačka. Sven Vingkvist je izumeo prvi dizajn kombinovanog samoporavnajućeg sfernog kugličnog ležaja. To je bila revolucionarna nadogradnja prvog dizajna kugličnog ležaja koji je izumeo i patentirao britanski proizvođač gvožđa Philip Vaughan 1794. godine i prvog dizajna samopodesivog sfernog kliznog ležaja koji je izumeo škotski inženjer Džejms Nezmit oko 1840. Istorijski razvoj dizajna ležajeva je rezultat revolucionarnih pronalazaka i nadogradnji za poboljšanje njihove efikasnosti i izdržljivosti, kao i proširenje obima njihove primene na različite sektore mašinske industrije.
Godine 1917–1919. Arvid Palmgren, koji je počeo da radi kao inženjer istraživanja u SKF-u, izumeo je i patentirao prvi dizajn dvorednog samopodesejućeg valjkastog ležaja (sferni valjkasti ležaj), čija proizvodnja traje do danas. Diplomirao je građevinarstvo na KTH Kraljevskom tehnološkom institutu u Stokholmu 1916. godine i postao doktor tehnologije 1930. godine sa disertacijom o kapacitetu kugličnih ležajeva. Arvid Palmgren je takođe autor knjige „Inženjering kugličnih i valjkastih ležajeva“, objavljene 1945. i 1959. godine.
Pokretanje i rast SKF-a zavise ne samo od tehničkih pronalazaka već i od industrijskih i korporativnih strategija upravljanja i moći. Aksel Karlander je suosnivač SKF-a kao suvlasnik i član odbora Gamlestadens Fabriker AB, čija je korporativna politika obezbedila uslove za eksperimentisanje sa novim modelima ležajeva i pokretanje SKF-a, a bio je i prvi predsednik odbor SKF-a koji je primenio uspešne upravljačke strategije na pokretanje kompanije i njen razvoj tokom prvih 30 godina. Diplomirao je na Geteborškom trgovačkom institutu 1886. godine i industrijalac je druge generacije sa obrazovanjem i značajnim menadžerskim iskustvom u oblasti ekonomije, trgovine i industrije. Svoje industrijske i korporativne strategije razvio je kao suosnivač i predsednik odbora vodećih kompanija u Geteborgu, kao suvlasnik i član odbora trgovinske i tekstilne kompanije Johansson & Carlander i Gamlestadens Fabriker AB; suosnivač i prvi predsednici odbora SKF-a (1907– ); suosnivač i prvi predsednik odbora brodarskih kompanija Svedish American Mekico Line „SAML“ (1911– ) i Svedish American Line „SAL“ (1914– ); član upravnog odbora AB Volvo (1917– ); predsednik Gradskog veća (1923– ); suosnivač, donator i prvi predsednik Carlanderske bolnice (1927– ), kao i član upravnih odbora drugih preduzeća, banaka, udruženja i fondacija osnovanih za dobrobit privrede i društva. SKF je rastao kao globalna kompanija zbog njegovih uspešnih industrijskih i korporativnih menadžerskih strategija za pokretanje i rast tokom prvih 30 godina – na primer, 1930. godine kompanija je imala 12 fabrika sa 21.000 zaposlenih, dve trećine van Švedske.
Glavne korporativne strategije SKF-a su uvek bile fokusirane na razvoj i održavanje proizvedenih ležajeva i proizvodnih baza. Kao izuzetak, 1917. godine AB Volvo je osnovan u SKF-u da konstruiše inovativni tip automobila sa primenom novih ležajeva. Godine 1926., kao inženjerski projekat Asara Gabrielsona, Bjorna Prica i Gustafa Larsona, osnovana je podružnica automobilske kompanije Volvo, a odvojena je kao nezavisna kompanija 1935. Sa ovim inovativnim startup projektom, SKF je još jednom dao doprinos švedskoj i globalnoj mašinskoj industriji razvoj.
Danas, SKF grupa nastavlja da bude globalni lider u proizvodnji i održavanju sve naprednijih ležajeva, kao što su SKF Ekplorer i SKF Energi Efficient (E2).
A sadašnji napredak ovih ležajeva je posledica prvih izuma Svena Vingkvista.
Sven Vingkvist, u to vreme tridesetogodišnji inženjer fabrike zadužen za popravke i održavanje u Gamlestadens Fabrikeru, bio je nezadovoljan performansama kugličnih ležajeva koji su tada bili u upotrebi. U proleće 1907. Vingkvist je predstavio proboj: dvoredni samopodešavajući kuglični ležaj sa sferičnom stazom u spoljašnjem prstenu, koji dele oba reda kuglica. Ovo je omogućilo unutrašnjem prstenu da se slobodno poravna u odnosu na spoljašnji prsten, bez negativnog uticaja na funkciju ležaja. Novi ležaj je rešio problem vezan za neusklađenost vratila i na taj način uklonio česta zaustavljanja proizvodnje. Samoporavnanje je bilo posebno korisno u manje nego savršenim mašinama tog vremena i u zgradama sa problemima slijeganja, što je bio slučaj u Gamlestadens Fabrikeru, pošto je veći deo zemlje na kojoj je Geteborg izgrađen od gline.
Dana 16. februara 1907. Vingkvist je prijavio švedski patent br. 25406, višeredni samopodešavajući radijalni kuglični ležaj. Patent je dodeljen 6. juna u Švedskoj, što se poklapa sa patentima u 10 drugih zemalja. Novi kuglični ležaj je bio uspešan od samog početka. Tri godine nakon osnivanja SKF-a, kompanija je imala 325 zaposlenih i podružnicu u Ujedinjenom Kraljevstvu. Proizvodne operacije su kasnije uspostavljene u više zemalja.
Do 1912. godine, SKF je bio zastupljen u 32 zemlje, a do 1930. godine, osoblje od preko 21.000 zaposlenih bilo je zaposleno u 12 proizvodnih pogona širom sveta, od kojih je najveći bio u Filadelfiji, Sjedinjene Američke Države.
SKF je započeo svoje poslovanje u Indiji 1923. osnivanjem trgovačke ispostave u Kalkuti. Rane operacije su uključivale uvoz automobilskih ležajeva. SKF India Ltd je osnovana 1961. godine nakon saradnje između AB SKF, Associated Bearing Co. Ltd i Investment Corp. of India Ltd. 1963. godine, SKF je osnovao svoju prvu fabriku ležajeva u Puneu, Maharaštra.[5]
Asar Gabrielsson, menadžer prodaje SKF-a, i Bjorn Pritz, generalni direktor SKF-a, bili su osnivači Volvo AB 1926. godine. U početku je kompanija funkcionisala kao ćerka automobilska kompanija u okviru SKF grupe. SKF je finansirao proizvodnju prvih hiljadu automobila, proizvedenih u Hisingenu u Geteborgu, počevši od 1927. SKF je koristio jedno od zaštićenih imena kompanije: AB Volvo, koje potiče od latinskog “I roll”, sa očiglednim konotacijama ležajeva u kretanje. Vlasništvo nad Volvom trajalo je do 1935. godine kada su prodate poslednje akcije.
Da bi proširio svoje međunarodno poslovanje, SKF je 1966. odlučio da koristi engleski jezik. Visoki zvaničnici, iako su uglavnom još uvek švedski, svi su naučili engleski u svim važnijim internim dokumentima bili su na engleskom, lingua franca multinacionalnih korporacija.[6] 1970-ih SKF je započeo program masovne racionalizacije proizvodnje u Evropi. Pokrenut je vizionarski projekat „Koncept proizvodnje 80-ih“ sa ciljem da se noćne smene odvijaju praktično bez posade. Da bi se povećala produktivnost i zaštitio kvalitet proizvoda, bio je potreban kontinuirani, automatski protok prstenova ležaja, tako da je SKF razvio brend Fleklink. FlekLink je kreirao multiflek plastični lančani transportni sistem kako bi rešio poslovne zahteve. SKF je prodao FlekLink kao zasebnu kompaniju 1997. godine.
Današnje poslovanje
SKF prodaje proizvode u okviru pet tehnoloških platformi:
– Ležajevi i jedinice
– Mehatronika
– Sistemi za podmazivanje
– Usluge
– Zaptivke
Grupa SKF trenutno se sastoji od približno 150 kompanija uključujući proizvođača pečata Chicago Ravhide. Od svog osnivanja, sedište kompanije SKF nalazi se u Geteborgu. Jedna nedavna akvizicija bila je Economos, deo Salzer Holdinga, austrijske kompanije za zaptivanje, Jaeger Industrial i ABBA, tajvanski proizvođač linearnih aktuatora. Klijenti kompanije su General Electric, Rolls-Roice plc i Pratt & Vhitnei. Takođe isporučuje ležajeve za Ferari trkačka vozila, koja se koriste u trkama Formule 1,[7] i sponzor je F1. Zatim je SKF postao sponzor tima Penske u NASCAR Cup seriji od 2012. godine, zatim je 2017. SKF postao sponzor Breda Keselovskog u #2 Ford Fusion i #22 Ford Mustang u Ksfiniti seriji, a ranije je sponzor Ričarda Čajdresa Racinga i Rousha Fenvai Racing, SKF je sponzor Ducati Corse-a u MotoGP-u od 2015. Još jedna fokusna oblast je energetski sektor, uključujući turbine na vetar koje proizvode električnu energiju.
Do 2011. SKF industrijsko tržište, regionalna prodaja i usluge, činile su oko 40% ukupne prodaje SKF-a.[8]
U 2021. SKF je imao ukupnu neto prodaju od 81,73 milijarde kr.[1]: 3
SKF Indija
SKF India, osnovana 1961. godine, je indijska podružnica kompanije.[9] SKF India je javno kotirana na Nacionalnoj berzi Indije i Bombajskoj berzi.[10] Kompanija ima veliko prisustvo u indijskoj industriji ležajeva. Od 2021. godine, SKF India ima 3 proizvodna pogona i 12 kancelarija širom Indije.[9] SKF India zapošljava 1762 ljudi, više od 1900 dobavljača i 455 ovlašćenih distributera.[11]
Poslovna izvrsnost
SKF vodi sopstveni program poslovne izvrsnosti za kontinuirano poboljšanje (Kaizen) svojih poslovnih procesa u svim delovima kompanije. Program je zasnovan na prethodnim inicijativama kao što je TKM i integriše se sa lean menadžmentom i statističkim metodama Sik Sigma zajedno sa povezanim upravljanjem projektima.[12] Mnogi elementi ovog SKF programa podsećaju na integrisani pristup aktuelnog EFKM modela za poslovnu izvrsnost.
Grupa ima globalnu sertifikaciju prema standardima ISO 14001 (sistem upravljanja životnom sredinom), ISO 50001 (upravljanje energijom) i OHSAS 18001 (zdravlje i bezbednost). Njegovo poslovanje je takođe sertifikovano prema ISO 9001 ili važećim industrijskim standardima kupaca, npr. ISO/TS 16949 (automobilska industrija), AS9100 (avijacija) ili IRIS (železnica) za sisteme upravljanja kvalitetom.